Edirne Milletvekili ve Ziraat Mühendisi Ediz Ün, çiftçilerin 2024 yılında tarım sektöründe zorlu bir dönem geçirdiğini, ancak 2025’in daha da zorlayıcı olacağını ifade etti. Ün, bitkisel üretimde yaşanan yerinde saymanın ve artan ithalatın tarım sektörünü çıkmaza sürüklediğini belirtti.

"Üretim Artmıyor, Nüfus Artıyor"
Türkiye’nin bitkisel üretimde yıllardır sabit kaldığına dikkat çeken Ün, şunları söyledi:
“Son 35 yıldır buğday üretimimiz 20 milyon ton, arpa üretimimiz 8 milyon ton seviyesinde. Çeltik üretimi 950 bin ton, mısır üretimi ise 8,5 milyon ton civarında seyrediyor. Yıllık toplam tahıl üretimimiz, son 10 yıldır ortalama 37 milyon ton civarında gerçekleşti. Ancak aynı dönemde ülke nüfusu 56 milyondan 86 milyona çıktı. Artan nüfusa karşın üretimin yeterli gelmediği çok açık.”

Türkiye’nin temel tarım ürünlerinde ithalatçı konumuna geldiğini vurgulayan Ün, şunları ekledi:
“Anavatanı Türkiye olan buğdayda, 2023 yılında dünyada en çok buğday ithal eden ülke olduk. AKP hükümeti, üretimi artırmak yerine ithalata yöneliyor. Bu yıl buğday alım fiyatları sadece %11,1-12,1 oranında artırılırken, arpa fiyatındaki artış %3,6’da kaldı. Çiftçinin biraz para kazanmasını beklerken mısır ithalat kararı alındı. 2024’te çeltik ithalatında Cumhuriyet tarihinin rekoru kırıldı, 2025’te ise mısır ithalatında yeni bir rekor bekleniyor.”

"Üretim Olmazsa İthalat Kaçınılmazdır"
Üretim yerine ithalatın tercih edilmesinin tarımda dışa bağımlılığı artırdığını belirten Ün, şöyle devam etti:
“Türkiye, tarım ürünlerinde ithalatçı bir ülke haline geldi. AKP hükümeti, ihracatçı olduğumuzu iddia etse de TÜİK verileri aksini söylüyor. AKP döneminde 112 milyar dolarlık tarım ürünü ithalatı yapılırken, 45,4 milyar dolarlık cari açık verildi. Cumhurbaşkanlığı’nın 2025 Yılı Yıllık Programı bile gerçekleri ortaya koyuyor. Ancak hükümet, algı yönetimiyle kamuoyunu yanıltmayı tercih ediyor.”

"Çiftçiye Yetersiz Destek, Artan Borç"
Tarım desteklerinin yetersiz olduğunu vurgulayan Ün, şu değerlendirmelerde bulundu:
“2024’te çiftçilere verilmesi gereken 442 milyar lira yerine sadece 91,5 milyar lira ayrıldı. 2025 için ise kanunen verilmesi gereken 615 milyar lira yerine yalnızca 135 milyar lira açıklanıyor. Kanun çıktığından bu yana ödenmeyen destek miktarı 1 trilyon 372 milyar lirayı buluyor. 2000-2002 arasında GSYH’nin %5,40’ı tarım desteği olarak verilirken, bu oran 2023’te %1,09’a düştü. Bu durum çiftçileri üretimden koparıyor. 2003’te Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı çiftçi sayısı 2 milyon 765 binken, 2024’te bu sayı 2 milyon 334 bine düştü. Çiftçilerin borçları ise 2002’de 2,4 milyar lira iken bugün 784 milyar lirayı aştı.”

"2025 Felaket Yılı Olacak"
2025 yılının tarım için daha da zor geçeceğini belirten Ün, “2024 yılında çiftçinin üzerinden adeta silindir gibi geçildi. Asgari ücrete anlamlı bir artış yapılmayan bir ortamda, Türkiye gıda enflasyonunda Avrupa’da birinci, dünyada beşinci sırada. Çiftçinin ürünleri düşük alım fiyatlarıyla para etmezken, 2025 yılı Türkiye tarımı açısından tam bir felaket yılı olacak,” dedi.

ADIYAMAN (UHA) - RAMAZAN YAVUZ